2023’ün bitmesine sayılı günler kalmışken, son 3 senede olduğu üzere bu sene de sizlerle yıl içerisinde tattığım 300’e yakın farklı viskiden benim için öne çıkanları paylaştığım bir liste hazırlamak istedim. Husus viski olduğu vakit “En İyi” tabirini pek kullanmayı tercih etmem, bu nedenle listeyi hem benim için hem de siz sevgili okuyucular için en mantıklı düzeyde tutmak ismine belirli kurallar çerçevesinde belirledim.
Her vakit olduğu üzere listeye geçmeden evvel çok kısaca bu kurallara göz atalım:
- Listede yer alan viskiler yalnızca 2023 içerisinde tattığım viskiler ortasından seçilmiştir. Tatmadığım viskilere listede yer vermedim.
- Seçimlerimde her ne kadar objektif olmayı amaçlasam da mutlaka listenin objektif olduğu istikametinde bir savım bulunmuyor. Tam olarak objektiflikten bahsedebilmek için tek kişinin değil, bir heyet yahut panelin yorumları gerekir. Hatta bu tadım tercihen kör tadım yordamı yapılmalıdır.
- Viskileri değerlendirirken en değer verdiğim 3 öge “Denge, kompleksite ve viskilerin kendi kategorilerindeki başarısı” oldu.
Son olarak, zenginlik yaratması ve farklı gayelere hizmet edebilmesi için listeyi 3 kısma ayırdım.
- 1. Bölümde, 2023 içerisinde satışan sunulan yeni viskilerden birinci 5’e yer verdiğim bir seçki yer alıyor.
- 2. Bölümde, benim 2023 içerisinde birinci defa tattığım viskilerden birinci 5 tercihim yer alıyor. Buradaki viskiler yeni olmayan lakin benim birinci kere tatma fırsatı yakaladığım viskiler.
- 3. Bölümde, 2023 içerisinde Türkiye pazarına giriş yapmış viskilerden birinci 3’e yer verdiğim bir seçki bulunuyor.
2023’ün En Uygun Yeni Viskileri
2023 benim için bol tadımla geçen bir yıl oldu. Kesin bir sayı söylemek güç olsa da yalnızca London Whisky Show 2023, Croydon Whisky şenliklerinde ve sektörel Raising The Back Bar 2023 tadımında 200’e yakın viski tattığımı düşünürsek, bunlara bir de Londra’da katıldığım tadımlar, konutuma gelen viski örnekleri ve bu sene çok sık yaptığım İskoçya seyahatlerimi eklersek 300’e yakın farklı viski tattığımı düşünüyorum. Viskiye ek olarak bu sene Cognac kategorisinde de çok tadım yaptığımı söyleyebilirim. 2022’de viskinin gerisinde Rum gelirken, bu sene damağım biraz daha Cognac’ın peşinden gitti diyebilirim.
“2023’ün En Uygun Viskileri” listemin bu başlığında 2023 içerisinde piyasaya yeni sunulan viskilerden birinci 5 tercihimi paylaştım. Dürüst olmam gerekirse yazımın en çok zorlandığım başlığı burası oldu, zira bu sene farklı üreticilerden mükemmel şişeler gördük. Her ne kadar fazla yıllanmış viskilere biraz uzaklıklı olsam da bu sene bu kategoride şahane viskiler tattım ve sene boyunca en yüksek puan verdiğim şişeler ekseriyetle 20 yıldan fazla olgunlaşma mühletine sahip viskiler oldu. Bu yılki listemde İrlanda, Japonya ve Hollanda üzere ülkelerden viskiler olması da öbür bir enteresan ayrıntı oldu.
1. Lagavulin 1991 – 31 Year Old Sherry Cask – Cask of Distinction
Benim için yalnızca bu yılın değil, tüm vakitlerin listesine girecek şahane bir viski. Whisky Exchange’in kurucuları Sukhinder ve Rajbir Singh’in bölümdeki 50. yıllarını kutlamak ismine çıkardıkları çok özel bir Lagavulin. Yalnızca 264 adet üretilen Lagavulin 1991 Casks of Distinction, 31 yıl boyunca birinci dolum Pedro Ximenez hogshead fıçısında tutulduktan sonra tek bir fıçıdan 49.2% alkol derecesiyle şişelenmiş.
Burunda kuru meyve, tatlı turba ve deri kokularına cappuccino, tütün ve ıslak yaprak notaları eşlik ediyor. Dolgun turba kokularından sonra bakır, eski meşe ve hafif mentol kokuları aldım. Varlıklı ve şık. Damakta ise burundan hayli farklı. Dolgun kiraz, kuru meyve ve portakal üzere meyvemsi tatları meşe, tütün, meyan kökü, bitter çikolata, eski kitap, ceviz ve zencefil takip ediyor. İçim uzunluğunda Lagavulin’in alışık olduğumuz isli ve yosunlu karakteri bize eşlik ediyor. Epeyce kompleks.
2023’ün mayıs ayında Londra’da yapılan Raising The Back Bar 2023 tadımında tatma bahtı yakaladığım bu ekspresyon tattığım en özel Lagavulin şişelemelerinden biri. Damıtımevinin klasik isli karakteriyle PX fıçıda uzun mühlet yıllanmadan gelen tatlı-ekşi aromaları şık halde sunan, tam manasıyla mükemmel bir viski. (Puan: 94)
2. Bushmills 25 Year Old Port Finish
İrlanda’nın esaslı damıtımevlerinden Bushmills’in birinci olarak Bourbon ve Oloroso sherry fıçılarda 4 yıl beklettikten sonra tam 21 yıl birinci dolum ruby port fıçılarda olgunlaştırdığı ender şişelemesi. 2023’ün Şubat ayında satışa sunulan Bushmills 25 Year Old Port Finish, 30 yıllık şişelemeyle bir arada Bushmills’in Single Malt portföyüne eklendi.
Burunda şeftali, kırmızı erik, böğürtlen üzere varlıklı ve dolgun meyve kokularına bal, vanilya ve sütlü çikolata eşlik ediyor. Yanık meşe, deri ve badem notalarıyla burunda dolgun, kremamsı bir his bırakıyor. Rum hissi uyandıran bir viski. Damakta şeftali, kırmızı meyve ve reçel tatlarına çikolata, karamel ve fındık eşlik ediyor. Bu tatları karabiber, tatlı tütün ve yanık meşe takip ediyor. Epey tatlı ve ağız sulandırıcı başlayarak, damakta hafif kuru bir doku bırakıyor.
Bushmills 25 Year Old Port Finish tam manasıyla lezzetli bir viski. Varlıklı profili ve kremamsı ağız sulandırıcı dokusuyla içimi epeyce keyifli bir viski. Tattığım vakit 2023’ün en güzelleri listemde yer vereceğimden ziyadesiyle emindim, gerçekten o denli de oldu.
3. Ardbeg 2000 – 22 Year Old 50th Anniversary
Whisky Exchange’in 50. yılına özel çıkarılan bir viski daha… Ardbeg 2000 – 22 Year Old 50th Anniversary, İskoçya’nın Islay bölgesinin ikonik damıtımevlerinden Ardbeg’in 200o yılında damıtarak ağır kavrulmuş Jack Daniel’s fıçılarında 22 yıl olgunlaştırdığı ve 53.4% dereceyle şişelediği ekspresyonu.
Burunda yosun, tuzlu karamel, kavruk meşe, elma, meyan kökü ve hafif ilaçsı nüanslar sunuyor. Damakta ise tatlı, tuzlu, isli ve hafif ekşi tatlar ile hayli kompleks. Yosun, karamel, kayısı, karabiber ve isli tatlar. Ağız sulandıran bir yapıda.
Yıl içerisinde 2 kere deneme fırsatı yakaladığım bu süper şişe 2023’ün en güzelleri ortasına girmekle bir arada tattığım en güzel Ardbeg şişeleri listesine de en zirveden giriş yaptı diyebilirim.
4. Millstone 1996 – 26 Year Old American Oak Cask
Millstone bu sene tanıştığım ve uygun ki de tanışmışım dediğim markalardan biri. 1975 yılında Hollanda’da kurulan Zuidam damıtımevinde üretilen Millstone, dolgun ve güçlü karakterli viskileriyle öne çıkan bir marka. Markanın bu şişelemesi Millstone 1996 – 26 Year Old American Oak Cask, 26 yıl boyunca Amerikan meşe fıçılarda olgunlaştıktan sonra tek bir fıçıdan 47.7% dereceyle şişeleniyor.
Burunda çikolata, kuru üzüm, toffee, vermut, tropik meyve ve hafif kavruk kokular sunarken, damakta tropik meyve, badem, kavunlu sakız, deri ve tütün üzere tatlar alıyoruz. Son derece kompleks, dolgun, ancak yumuşak içimli. (Puan:92)
5. Ichiro’s Malt Chichibu Red Wine Cask 2023
Listemizin 5. sırasında Japonya’nın Chichibu damıtımevinden mükemmel bir ekspresyon yer alıyor. 2004 yılında Ichiro Akuto tarafından kurulan Chichibu, butik üretim anlayışı ve çıkardığı az şişelemeler ile ben de dahil olmak üzere birçok viski severlerin yakından takip ettiği bir marka haline geldi.
Dürüst olmam gerekirse birinci başlarda Chichibu konusunda kimi kuşkularım bulunuyordu. Zira bildiğiniz üzere son yıllarda Japon viskilerine dair giderek artan önemli bir ilgi bulunuyor. Bu nedenle kimi markaların ve viskilerin gereğinden fazla abartıldığını düşünüyorum. Lakin bilhassa son 2-3 yılda bu markadan tattığım mükemmel şişeler nedeniyle büyük bir Chichibu hayranına dönüştüğümü söyleyebilirim.
Ichiro’s Malt Chichibu Red Wine Cask 2023, kırmızı şarap fıçılarında belirtilmeyen bir müddet olgunlaştırıldıktan sonra 50.5% alkol derecesiyle şişeleniyor. Burunda dut reçeli, üzüm, kırmızı elma, karamel ve meşe üzere epey dolgun tatlı kokular sunuyor. Damakta ise tarçın, karamel, kuru meşe ve üzüm tatlarıyla gövdeli ama hayli şık bir yapıda. (Puan:92)
2023’te Birinci Kere Tattığım Viskiler Ortasındaki En İyiler
Listenin bu başlığında bu sene içerisinde çıkmamış yani yeni olmayan lakin benim birinci kere tatma talihi yakaladığım viskilere yer verdim. Buradaki tek istisnayı ise uzun yıllar evvel tattığım fakat tadım notlarımı bir türlü bulamadığım ve hatırlayamadığım Yamazaki 18 için yaptım ve kendisine listemde birinci sırada yer verdim.
1. Yamazaki 18 Year Old
Japon viski devi Suntory’nin 1992 satışa sunduğu bol ödüllü şişelemesi. 18 yıl boyunca şeri, bourbon ve Japon meşesi (Mizunara) olmak üzere 3 farklı fıçıda olgunlaşmış viskilerin harmanından oluşan bu Single Malt, 43% alkol derecesiyle şişelenmiş. Olgunlaşmanın yaklaşık olarak 80% şeri fıçılarda gerçekleştiği sav ediliyor. Japon viskisini merak eden herkesin bu viskiyi deneyimlemesini nitekim çok isterdim. Zira bu viski ağır aromalar sunarken bunun nasıl istikrarlı ve şık bir biçimde yapılabildiğinin olağanüstü bir örneği.
Son yıllarda genel olarak artan Japon viski fiyatları nedeniyle bu şişenin fiyatı da ne yazık ki koleksiyonluk şişe düzeyine ulaşmış durumda. Bununla bir arada bulması da giderek zorlaştı. Lakin bu aksilikleri kenara koyarsak Yamazaki 18 için tam manasıyla bir baş yapıt diyebilirim. Ayrıntılı tadım notlarıma buradan göz atabilirsiniz. (Puan: 93)
2. Craigellachie 37 Year Old
İskoçya’nın viski cenneti Speyside bölgesinde bulunan Craigellachie damıtımevinin evvel tekrar dolum fıçılarda, sonrasında ise birinci dolum Bourbon fıçılarda olmak üzere toplamda 37 yıl üzere uzun bir müddet olgunlaştırıp 46.5% alkol derecesiyle şişelediği ekspresyonu. Craigellachie 37 Year Old benim için Whisky Show 2023’ün unutulmaz şişelerinden biri olmuştu.
Genelde Craigellachie 37 üzere uzun müddetli olgunlaşmış viskilere karşı biraz önyargılıyımdır, zira her ne kadar bu viskiler kulağa çok ilgi cazip geliyor olsa da çok ender âlâ örnekler görürüz. Bu stil viskilerde genelde meşe ağır basar yahut olgunlaşma sırasında kimi şeyler zıt masraf ancak yeniden de bu viskilerin dolgun bir fiyatla tüketicilerle buluşmasına mahzur olmaz. İşte Craigellachie 37 tam olarak da bu nedenle bu listede olmayı hak ediyor.
Burunda tropik meyve, malt, vanilya, mum ve meşe üzere kokular sunarken, damakta çarkıfelek meyvesi olarak adlandırabileceğim parlak bir tatlılık sonrası istikrarlı badem, meşe ve baharat tatları geliyor. Epeyce gövdeli ancak inanılmaz derecede şık. (Puan:90)
3. Bunnahabbain 25 Year Old
Bunnahabbain damıtımevi için her vakit Islay bölgesindeki komşuları Lagavulin, Ardbeg ve Laphroaig kadar konuşulmadığını ve bu damıtımevlerinin biraz gölgesinde kaldığını düşünmüşümdür. Bunun en kıymetli nedeni olarak ise Bunnahabbain’ın öteki Islay damıtımevlerine nazaran biraz daha yumuşak ve az isli viskiler üretmesi olduğunu düşünüyorum. Lakin Bunnahabbain’ın da en az komşuları kadar, hatta bu örnekte olduğu üzere bazen daha da harika viskiler ürettiğini görüyoruz.
Uluslarası müsabakalarda birçok mükafata sahip Bunnahabbain 25 Year Old, 25 yıl Bourbon ve Şeri fıçılarda olgunlaştırıldıktan sonra 46.3% alkol derecesiyle renklendirici kullanılmadan ve soğuk filtre edilmeden şişeleniyor. Burunda dolgun şeri, bisküvi, narenciye, deri ve eski kitap kokuları, damakta ise kırmızı meyve, malt, tarçın, yanık meşe ve çikolata tatları ile gövdeli ve istikrarlı bir karakterde. Şeri karakterinin bariz olduğu dolgun, aromatik, epeyce istikrarlı, harika bir Bunnahabbain. (Puan:90)
4. The Lakes The Whiskymaker’s Editions – Infinity
The Lakes, son yıllarda viski dünyasında ismini yavaş yavaş daha sık duymaya başladığımız bir marka. Kendisi birebir vakitte İngiliz viskisi kategorisinin de en değerli temsilcilerinden biri. Çıkardığı ekspresyonlar ve yaratmaya çalıştığı marka imajı nedeniyle “İngiliz viskilerinin Macallan’ı” olarak isimlendirdiğim The Lakes’in genel olarak kompleks ve güçlü viskiler ürettiğini söyleyebilirim. The Whiskymaker’s Editions serisinin Infinity şişelemesi bu kompleks viskilere hoş bir örnek.
Oloroso, Palo Cortado, Fino ve Manzanilla olmak üzere 4 farklı şeri fıçısında olgunlaştırılan The Lakes The Whiskymaker’s Editions – Infinity, burunda şeftali, kuru üzüm, reçel ve meşe kokuları, damakta ise bitter çikolata, tuzlu karamel, kızarmış ekmek, ekşi maya ekmeği, tarçın ve kuru üzüm nüansları sunuyor. Epeyce dolgun ve kompleks. (Puan:89)
5. Loch Lomond 18 Year Old
Loch Lomond 18, İskoçya’nın Highland bölgesinde bulunan Loch Lomond damıtımevinin 18 yıllık şişelemesi. Damıtımevi içerisinde bulunan fıçı atölyesinde yapılan Amerikan meşe fıçılarda 18 yıl olgunlaştırılan ekspresyon 46% alkol derecesiyle şişeleniyor.
Loch Lomond bilhassa son yıllarda hem viski severlerin hem de kesim profesyonellerinin radarına girmiş bir marka. Farklı üretim ayrıntılarıyla ve başarılı şişeleriyle benim de son birkaç yıldır radarımda olan ve 2023’ün Kasım ayında markanın davetiyle gezme bahtı yakaladığım Loch Lomond bu ilgiyi bence de ziyadesiyle hakediyor.
Kasım ayında Whisky Exchange tarafından yapılan bir panelde “Whisky of the Year 2024” yani “2024 Yılının Viskisi” seçilen Loch Lomond 18, damıtımevinin en çok ilgi çeken şişelerinden biri. Benim de heyet olarak yer alma onuru yaşadığım bu panelde 6 viskiyi kör tadım adabı tattık ve favori 2 viskimizi seçti. Tercihlerimde benim de birinci sırada yer verdiğim Loch Lomond 18 en fazla oyu alarak kazanan viski oldu. Ayrıntılı tadım notlarıma buradan göz atabilirsiniz. (Puan: 88)
2023’te Türkiye’ye Yeni Giriş Yapan Viskiler
Yazımın bu başlığında ise 2023’te Türkiye pazarına yeni giriş yapan viskiler ortasından birinci 3 tercihime yer verdim.
1. Mortlach 16 Year Old
İskoçya’nın Speyside bölgesinde bulunan “The Beast of Dufftown” lakabıyla bilinen Mortlach damıtımevinin 16 yıllık ekspresyonu. Tüm olgunlaşma sürecini şeri fıçılarda geçiren Mortlach 16 Year Old, 43.4% alkol derecesiyle şişeleniyor.
Burunda kırmızı elma, portakal, meyveli kek, esmer şeker, tarçın ve yeni meşe kokuları, damakta ise şeker şurubu, kuru üzüm, bitter çikolata, dolgun elma, karanfil ve hafif yanık meşe nüansları ile şeri karakterinin ağır olduğu, epeyce gövdeli bir içim sunuyor. (Puan: 89)
2. Glendronach Cask Strength Batch 10
Listenin 2. sırasında tekrar bol şeri tesirli bir viski bulunuyor. İskoçya’nın Highland bölgesinde bulunan Glendronach damıtımevinin Pedro Ximenez ve Oloroso şeri fıçılarda olgunlaştırdıktan sonra su katmadan fıçı sertliğinde 58.6% alkol derecesiyle şişelediği ekspresyonu.
Burunda kuru üzüm, kayısı, portakallı kek, çikolata üzere dolgun tatlı kokulara badem, deri ve hafif kavruk meşe eşlik ediyor. Damakta da burunda olduğu üzere şeri tesiri ziyadesiyle bariz. Kiraz, kuru üzüm, şeftali, bal ve esmer şeker tatlarını karanfil, kavruk fındık ve meşe takip ediyor. Damakta 58.6%’lik alkol kendini gösterse de rahatsız etmiyor. Hayli gövdeli, oturaklı bir viski olan Glendronach Cask Strength Batch 10’u 2-3 damla su ile biraz daha keyifli buluyorum. (Puan: 87)
3. Lot 40 Rye
Kanada’nın Ontario eyaletinde bulunan Hiram Walker damıtımevinde üretilen Lot 40 Rye, 100% çavdardan klasik Pot imbiklerde damıtılıp, yeni meşe fıçılarda olgunlaştırılıyor. 2023’ün sonlarına gerçek Türkiye’ye giriş yapan Lot 40 Rye, ülkemizde hayli sonlu olan çavdar kategorisine hoş bir ekleme oldu.
Burunda bol vanilya, karamel, akçaağaç şurubu, incir ve hindistan cevizi kokuları, damakta ise bol tarçın, biber, bal, karamel, esmer şeker ve akçaağaç şurubu nüansları sunuyor. Burunda tatlı, damakta ise biraz daha baharatlı bir karakterde ve yumuşak içimli. (Puan: 87)
Bu yazı ilginizi çektiyse;
A’dan Z’ye tüm tadım notlarım…
2021’in En Uygun Viskileri…
2022’nin En Yeterli Viskileri…
